De Passies van Bach
De Paastijd komt er weer aan dus is het tijd voor de passies van Bach. Bach was een diepgelovig man en geïnspireerd door de evangeliën componeerde hij vier passies waarvan de Matthäus en de Johannes het bekendst zijn. De vier discipelen beschreven het leven van Christus op hun eigen wijze en Bach volgt hun interpretatie nauwgezet. Matthäus beschrijft het leven van Jezus vanaf zijn geboorte terwijl Johannes zijn lijdensverhaal begint met de gevangenneming van Jezus. Daarom is de Johannes Passion ook korter dan de Matthäus Passion. Maar er zijn meer verschillen. Het verhaal van Matthäus is te lezen als een roman over mensen van vlees en bloed, vol angst, pijn, twijfel, lijden en sterven terwijl de tekst van Johannes meer een theologische preek is over de komst van de Heiland en over goed en kwaad. De Jezus bij Johannes is de Zoon van God, de Gezondene en verlosser van de mensheid zonder menselijke emoties, de Jezus bij Matthäus is een man met wie de gewone mens zich kan identificeren.
Bach gebruikt in beide passies strijkers, fluiten en hobo’s waarbij de basisbegeleiding wordt gespeeld door het orgel en een lage strijker. De evangelist vertelt het verhaal en de zangsolisten hebben de rol van de personages, (zoals in de opera) van onder andere Jezus, Petrus, Maria, de hogepriester, terwijl het koor de stem krijgt van het volk. Emoties klinken door in de Matthäus in een koraal als O Haupt voll blut und Wunden of in de aria Erbarme Dich, in tegenstelling tot de meer afstandelijke Johannes met teksten als Herr, unser Hersscher en O Gottes Sohn, mein Heiland und Genadenthron.
Wij Hollanders hebben een rijke traditie in het bezoeken van de passies, in tegenstelling tot de ons omringende landen. Of je nou gelovig bent of niet, de passies horen erbij en minstens eenmaal in je leven moet je de inspiratie van Bach ondergaan. Zou het door onze aard komen, of door het feit dat we altijd alert moeten zijn op de hoogte van de waterstand? Nederland kan zomaar overspoeld raken, zeker met de klimaatverandering die gaande is, ondanks de protesten van onze hedendaagse jongeren. Dan helpt Bach en zeker zijn passies. En voor degenen die voor het allerbeste gaan heeft. De Oosterpoort ze dit seizoen allebei.
